IJzerstapelingsziekte (hemochromatose)

Bij hemochromatose slaat het lichaam te veel ijzer op in de lever, het hart of de alvleesklier. Te veel ijzer in de lever kan leiden tot een vergrote lever, leverfalen, leverkanker of levercirrose (littekenweefsel in de lever). Een teveel aan ijzer in het hart kan een onregelmatige hartslag en hartfalen veroorzaken. Bij ijzerstapeling in de alvleesklier is er kans op diabetes. Hemochromatose kan erfelijk zijn of ontstaan door een aandoening of externe factoren.

Afdeling

U kunt hiervoor terecht bij

Hematologie

Informatie

Bij primaire hemochromatose is er een afwijking in bepaalde genen (de HFE-genen) waardoor het lichaam te veel ijzer opneemt uit de voeding. Dit komt relatief vaak voor. U kunt drager zijn zonder zelf de aandoening te krijgen. U heeft dan 1 HFE-gen. Kinderen van ouders die allebei drager zijn, hebben 25% kans dat zij 2 HFE-genen erven en dus hemochromatose krijgen.

IJzerstapeling zonder afwijkingen in de genen kan ook ontstaan door regelmatige bloedtransfusies. Dit heet secundaire hemochromatose.

Symptomen

Veel mensen met hemochromatose hebben geen of nauwelijks klachten. De symptomen ontstaan vaak pas rond het 30e tot 40e levensjaar. De eerste klachten die kunnen voorkomen zijn:

gewrichtspijn,
vermoeidheid,
gebrek aan energie,
buikpijn,
verlies van libido,
hartproblemen.

Hemochromatose kan ook leiden tot leverproblemen. Alcoholgebruik en een hepatitis infectie kunnen de klachten verergeren omdat dit een extra impact heeft op de lever.

Bij niet tijdige behandeling

Als de ziekte laat wordt ontdekt en er daardoor al veel ijzer is opgehoopt, kan dit extra gevolgen hebben, zoals:

artritis;
vergrootte lever, levercirrose of leverfalen;
schade aan de alvleesklier;
hartafwijkingen (zoals ritmestoornissen of hartfalen);
slechte schildklier werking,
schade aan de bijnier;
impotentie;
vroege menopauze;
grijze verkleuring van de huid.

Onderzoeken

Vroege diagnose is belangrijk omdat er dan vaak minder schade aan de organen is en een tijdige behandeling complicaties kan voorkomen en klachten kan verminderen. Bij een vroege diagnose en behandeling is er een normale levensverwachting. Als hemochromatose niet op tijd wordt behandeld, kan het de organen ernstig beschadigen en zelfs levensbedreigend zijn.

Om de diagnose te stellen luistert de arts naar uw klachten en doet lichamelijk onderzoek. U krijgt een bloedonderzoek en soms is een leverbiopsie of MRI-scan nodig om de ijzerstapeling in uw lever te bepalen. Als ijzerstapeling voorkomt in de familie, is een genetisch onderzoek mogelijk.

Bloed-, urine- en ontlastingsonderzoek Leverbiopsie MRI algemeen

Behandelingen

Primaire hemochromatose

De behandeling van primaire hemochromatose bestaat uit aderlatingen (flebotomie) waarbij bepaalde hoeveelheden bloed worden afgenomen om de bloedwaarden op een goed niveau te krijgen of houden.

Secundaire hemochromatose

Het behandelen van secundaire hemochromatose gaat met medicijnen.

Contact

Heeft u vragen of wilt u een afspraak maken? Neem dan contact op met de afdeling Hematologie via 036 868 87 16.